Doświadczenie lęku jest naturalną częścią życia, także najmłodszych. W jaki sposób sprawić, by dziecko się nie bało i co robić z lękiem u dziecka?
Wydawać by się mogło, że dzieci się boją wielu rzeczy, np. wilka w lesie, czarownicy, duchów. Dziecięca literatura sprzed lat bazowała na lęku – miała pouczać, straszyć, bo właśnie lęk zdaje się być znakomitym narzędziem do manipulowania dzieckiem. Niektórzy rodzice czy opiekunowie do dziś to robią. Na przykład, straszą dziecko, że ma się uspokoić, być grzecznym, bo inaczej ktoś je zabierze.
Należy pamiętać, że jest różnica pomiędzy strachem a lękiem. Lęk nigdy nie pojawia się bez powodu i nie można z nim walczyć, dopóki nie dowiemy się, skąd on się wziął.
Niepokojącymi sygnałami powinny być na pewno zaburzenia snu (kłopoty z zasypianiem, bezsenność), ale i nocne koszmary, moczenie nocne. Może też pojawiać się brak apetytu oraz zmiana zachowania dziecka (nagle jest niegrzeczne, rozdrażnione, bywa nieuprzejme).
Kluczowe jest to, by dawać dziecku możliwość mówienia o tym, czego się boi – opisaniu strachu. Jeśli dziecko nie jest w stanie powiedzieć, co je niepokoi i buduje w nim lęk, powinniśmy zaproponować dziecku narysowanie obrazka. Da to możliwość oddalenia się od strachu i skupienia się na zadaniu.
Jak oswoić strach? – Bajka o emocjach dla najmłodszych dzieci
W najbardziej skomplikowanych przypadkach należy zasięgnąć porady psychologa i/lub psychiatry dziecięcego. Jeśli lęk u dziecka jest tak silny, że utrudnia, bądź wręcz uniemożliwia, mu codzienne funkcjonowanie, pomoc specjalisty jest niezbędna. Specjalista bierze pod uwagę wiele różnych czynników, wnikliwie obserwując dziecko. Zwraca wówczas uwagę m.in. na występowanie dolegliwości somatycznych (ból głowy, brzucha, brak apetytu itd.), posługiwanie się mową, sposób myślenia, nastrój, kontakty z innymi ludźmi oraz na jego ogólne zachowanie.
Przeczytaj także: Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Zrozumiałe jest, że wolelibyśmy, by dziecko się nie bało, nie miało lęków. Jednak często zdarza się, że najmłodsi muszą mierzyć się z takim problemem. Warto obserwować jego zachowanie i wyciągać wnioski na jak najwcześniejszym etapie, a w razie potrzeby nie ryzykować i nie tracić czasu, ale zasięgnąć porady specjalisty.
Zarówno my dorośli, jak i dzieci, jesteśmy narażeni na lęk w czasie pandemii. Szczególnie ważne jest, żeby z dzieckiem rozmawiać o tym, czego się boi w obecnym czasie. Polecamy artykuł z ćwiczeniem arteterapeutycznym, które można wykonać z dzieckiem, aby pomóc mu oswoić lęk.
Polecamy także książkę: Nie strach się bać. Jak pomóc dziecku oswoić lęki i zmartwienia. Lawrence J. Cohen przedstawia specjalny zestaw mądrych i skutecznych strategii na oswajanie lęków, które łączą radosną zabawę z głębokim zrozumieniem dla emocji dziecka, miłością, empatią i akceptacją.
