Dzieci na wielu różnych etapach swojego życia napotykają sytuacje, kiedy potrzebne są im umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. W jaki sposób sprawić, żeby dzieci mogły sobie z tym radzić? Warto rozważać z dzieckiem, „co by było, gdyby”, czyli przedstawiać mu różnego rodzaju sytuacje, na jakie może napotkać, a które – po przepracowaniu pewnych mechanizmów – nie będą stanowić dla niego problemu. Na przykład – co by było, gdyby dziecko zaczepione zostało przez sympatycznie wyglądającą osobę, która podeszłaby do dziecka i poprosiła o pomoc w znalezieniu kotka, który zaginął. Albo co wtedy, kiedy dziecko zgubi się w supermarkecie lub kolega przewróci się podczas gry w piłkę albo zabawy na placu zabaw i będzie potrzebował pomocy? Znajdowanie różnego rodzaju rozwiązań może doprowadzić do sytuacji, że dziecko – w chwili zaskoczenia – szybko znajdzie wyjście z kłopotu i nie będzie miało wahania, co zrobić. Podobnie można działać, ćwicząc z dzieckiem mówienie „nie”. Wcielamy się wówczas w różnego rodzaju postacie, które nakłaniają, manipulują czy grożą. Wtedy pokazujemy, jak dziecko może odmówić czy zaprotestować.
Bezpieczeństwo dziecka
Pokażmy dziecku, że niekiedy krzyk jest koniecznością. Często przyzwyczajamy dziecko do sytuacji, w której mówimy, by dziecko zachowywało się cicho, a głośny krzyk może być świetną obroną. Dlatego warto wziąć dziecko raz na jakiś czas w miejsce, gdzie może swobodnie krzyczeć. Tak by wiedziało, że to przydatny sposób i nie zablokowało się w sytuacji, kiedy krzyk będzie mu pomocny. Na przykład w sytuacji, kiedy ktoś go zaczepi na ulicy lub będzie chciał mu zrobić krzywdę. Warto też ustalić z dzieckiem, że jeśli ktoś przyjdzie je odebrać ze szkoły czy zajęć w naszym zastępstwie, musi podać hasło. Ustalcie je wspólnie, by było ono nieoczywiste oraz utrzymywane w tajemnicy. Potrzebne jest również pokazanie dzieciom różnego rodzaju telefonów alarmowych. Możecie z nim przećwiczyć „na sucho” sytuacje, w których będzie gdzieś musiało zadzwonić. Podpowiedzcie dziecku, pod jaki numer powinno dzwonić i co należy mówić. Dzieci uczą się przede wszystkim poprzez naśladowanie osób dorosłych. Jeśli my będziemy dobrze radzić sobie z trudnymi sytuacjami, ale również będziemy pokazywać dzieciom, w jaki sposób je pokonywać, będą się na nas wzorować. I w przyszłości napotkane trudności nie będą stanowić dla nich większego kłopotu. Bardzo ważne jest, aby w wychowaniu dziecka pamiętać o nauce samodzielności. O tym, jak uczyć samodzielności, pisaliśmy tutaj. Przeczytaj także o tym, jak Twoje dziecko może radzić sobie ze stresem przed egzaminem – tutaj.
