Organizacja systemu oświaty nakłada na szkoły obowiązki przygotowywania wielu dokumentów. W przypadku uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego są to m.in. WOPFU i IPET. Pod tymi skrótami kryją się: Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia oraz Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny.
Kiedy wydawane jest orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego?
Orzeczenie takie wydaje się ze względu na:
- niepełnosprawność (uczniowie niesłyszący, słabosłyszący, niewidomi, słabowidzący, z niepełnosprawnością ruchową, z niepełnosprawnością intelektualną, w spektrum autyzmu, w tym z zespołem Aspergera, z niepełnosprawnościami sprzężonymi);
- niedostosowanie społeczne;
- zagrożenie niedostosowaniem społecznym.
Czytaj także: Jak pracować z uczniem z ADHD?
Zasady tworzenia WOPFU i IPET
Zasady tworzenia WOPFU i IPET zawarte są w Rozporządzeniu z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia (WOPFU) zgodnie z rozporządzeniem jest opracowywana jako pierwsza. Jej celem jest jak najpełniejsze poznanie potrzeb. A także możliwości ucznia, jego funkcjonowania w sytuacjach edukacyjnych i pozaedukacyjnych, w relacjach z rówieśnikami i dorosłymi. Jest uzupełnieniem i doprecyzowaniem orzeczenia, opisem specyficznym dla kontekstu danego środowiska społecznego i fizycznego placówki. Jest ona podstawą do stworzenia Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego. Nie ma określonego, jednolitego wzoru czy kwestionariusza WOPFU ani IPET. Każda placówka edukacyjna może wypracować własny, najbardziej odpowiadający jej formularz lub skorzystać z dostępnych w publikacjach propozycji. Ważne jest jednak, aby zawierały one punkty obowiązujące w prawie oświatowym.
Co powinna zawierać WOPFU?
- Indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia ucznia.
- W zależności od potrzeb, zakres i charakter wsparcia ze strony nauczycieli, specjalistów, asystentów lub pomocy nauczyciela, o których mowa w §7 ust. 1-5.
- Przyczyny niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia. W tym bariery i ograniczenia utrudniające funkcjonowanie i uczestnictwo ucznia w życiu przedszkolnym lub szkolnym. W przypadku ucznia realizującego wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego lub zajęcia edukacyjne indywidualnie lub w grupie liczącej do 5 uczniów, zgodnie ze wskazaniem zawartym w programie, napotykane trudności w zakresie włączenia ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z odziałem przedszkolnym lub szkolnym oraz efekty działań podejmowanych w celu ich przezwyciężenia.
Inni czytali: Jak pracować z uczniem zdolnym? Jak pomóc mu w rozwoju?
Co powinien zawierać IPET?
- Zakres i sposób dostosowania odpowiednio programu wychowania przedszkolnego. Wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z uczniem.
- Zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem.
- Formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane.
- Działania wspierające rodziców ucznia oraz – w zależności od potrzeb – zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi. W tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi, innymi instytucjami oraz podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.
- Zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne, a także inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia.
- Zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji przez przedszkole lub szkołę zadań wymienionych w §5.
- W przypadku uczniów z niepełnosprawnościami – w zależności od potrzeb – rodzaj i sposób dostosowania warunków organizacji kształcenia do rodzaju niepełnosprawności ucznia, w tym w zakresie wykorzystywania technologii wspomagających to kształcenie.
- W zależności od indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia wskazanych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego lub wynikających z wielospecjalistycznych ocen, wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego lub zajęcia edukacyjne, które są realizowane indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej do 5 uczniów.
Kto przygotowuje WOPFU i IPET?
Zespół nauczycieli i specjalistów, którzy pracują lub będą pracować z uczniem opracowują WOPFU i IPET. Są to nauczyciele przedmiotowi i wspomagający, psycholog i pedagog. W spotkaniu na którym tworzy się WOPFU lub IPET mają prawo uczestniczyć także rodzice ucznia. Szkoła ma obowiązek poinformowania ich, z odpowiednim wyprzedzeniem, o terminie spotkania zespołu. Ponadto, w zebraniach zespołu mogą uczestniczyć osoby nie zatrudnione przez placówkę, ale pracujące z dzieckiem. Na wniosek dyrektora szkoły – przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. Na wniosek lub za zgodą rodziców także inne osoby takie jak lekarz, psycholog, logopeda lub inny specjalista. Za realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego odpowiada dyrektor. On wyznacza osobę która będzie koordynowała pracę zespołu. Jest to zazwyczaj wychowawca klasy.
Może Cię zainteresować: Jak współpracować z rodzicami uczniów?
Ile czasu ma zespół na opracowanie WOPFU i IPET?
Dokumenty opracowuje się w terminie:
- do 30 września roku szkolnego, w którym uczeń rozpoczyna naukę;
- w ciągu 30 dni od daty złożenia przez rodziców orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, gdy orzeczenie takie jest wydane w trakcie roku szkolnego;
- w ciągu 30 dni, gdy uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego dołącza do placówki w trakcie roku szkolnego.
IPET jest opracowywane na okres na jaki zostało wydane orzeczenie, ale nie dłuższy niż etap edukacyjny. WOPFU dokonuje się co najmniej dwa razy do roku. Zespół nauczycieli i specjalistów opracowujący program ma obowiązek raz w roku dokonać ewaluacji. Okresowej wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia, w tym oceny efektywności IPETu. Poza tym powinno się dokonywać oceny poziomu funkcjonowania ucznia i modyfikacji programu w miarę potrzeb. Jeżeli zajdzie potrzeba takiej modyfikacji, nie tworzy się nowego dokumentu. Zmiany należy udokumentować w postaci załącznika lub aneksu, z datą wprowadzenia modyfikacji. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat WOPFU i IPET, zachęcamy do zapoznania się ze szkoleniem Ośrodka Rozwoju Kompetencji Edukacyjnych pt. WOPFU i IPET – od przepisów prawa do praktycznej realizacji.
Zapisz się na nasz newsletter i bądź na bieżąco ze wszystkimi treściami na blogu „Temat: Edukacja” >> ZAPISUJĘ SIĘ
