Badania wskazują na to, że 1 na 20 dzieci cierpi na zaburzenia przetwarzania sensorycznego. Nie wszystkie dzieci zostały prawidłowo zdiagnozowane, a więc nie wszystkie otrzymują tak potrzebne wsparcie.
Czym jest zaburzenie przetwarzania sensorycznego?
Zaburzenie Przetwarzania Sensorycznego (ang. Sensory Processing Disorder, SPD) najogólniej mówiąc, jest stanem neurologicznym, w którym dzieci doświadczają problemów z odbieraniem i reagowaniem na informacje przychodzące za pośrednictwem zmysłów. Dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego błędnie interpretują docierające do nich informacje sensoryczne, których dostarcza im: wzrok, dotyk, dźwięk, zapach i smak. Informacje, które docierają z zewnątrz nie mogą być odpowiednio sklasyfikowane i wykorzystane. Jeśli chodzi o odbiór i przetwarzanie informacji sensorycznych, uczeń z SPD może być nadmiernie lub niedostatecznie reaktywny. Tak więc, ponieważ SPD manifestuje się na różne sposoby, uczniowie mogą poszukiwać dodatkowych doświadczeń zmysłowych lub ich unikać.
Jak rozpoznać u ucznia?
Dziecko z SPD, w wieku przedszkolnym i szkolnym, bywa nadmiernie wrażliwe na dotyk, zapach, dźwięk, światło, nie lubi zabaw, które wymagają umiejętności manualnych: rysowania, pisania, rozbierania i ubierania, nie lubi dotykania, długo uczy się nowych rzeczy, np. jazdy na rowerze, bardzo często jest niespokojne, „wierci się”, trudno jest mu się skupić, szybko zapomina, trudno jest mu znaleźć kolegów, bo bywa agresywne lub wycofane, zdarza się, że jest impulsywne, czasem mówi niewyraźnie, przez co trudno je zrozumieć, mimo dobrego słuchu, wydaje się, że nie rozumie tego, co się do niego mówi. Takiemu dziecku pomoże terapeuta SI (Sensorycznej Integracji). Istotne jest to, aby terapia przebiegała w przyjaznej atmosferze, co przyczyni się do dużego zaangażowania dziecka w ćwiczenia. Pomoce dydaktyczne do Integracji Sensorycznej to różnego rodzaju stelaże, podwieszki, huśtawki, trampoliny, tory przeszkód, piłki, które służą głównie stymulacji układu przedsionkowego i proprioceptywnego. Przydatne będą też różnego rodzaju woreczki, foremki o różnych kształtach, kolorach i wielkości, masa solna, ryż, kasze czy piasek sensoryczny. Pomocne będą też zabawki sensoryczne, które zapewnią odpowiednią ilość bodźców sensorycznych, aby poprawić koncentrację i uspokoić system nerwowy. Zajęcia należy przygotowywać tak, aby dziecko mogło rozwijać swoje doświadczenia zmysłowe.
Jak wspierać ucznia z zaburzeniem przetwarzania sensorycznego?
W szkole można takiemu dziecku zapewnić elastyczne obszary pracy. Siedzenie na krześle, przy stoliku, może być bardzo trudne dla uczniów z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego. Często wolą oni stać, leżeć, siedzieć na podłodze lub chodzić po klasie. Lauren Wells i Jennie Richardson pokazują jak wykorzystać elastyczne poduszki, które nadają się do ograniczania ruchów. Mają one gładką powierzchnię z jednej strony i wypukłe wybrzuszenia z drugiej, co zapewnia dodatkowe wrażenia dotykowe. Niespokojnemu uczniowi można zlecić w czasie lekcji zadanie specjalne, poprosić o przyniesienie kredy itp., co pozwoli lepiej regulować jego zachowanie. Pomóc może także stworzenie strefy relaksu dla uczniów z SPD. Potrzebują oni spokojnego miejsca do wyciszenia się, np. w czasie przerwy, z wygodną kanapą lub siedziskiem. Pomocne okazać się mogą, zwłaszcza dla dzieci starszych, różnego rodzaju treningi uważności i koncentracji. Więcej na temat: Sposobów pomagania uczniom z wyzwaniami sensorycznymi, znajdziesz w tym artykule.
Przeczytaj także: Gra na instrumencie to lepsze skupienie i pamięć ucznia
Autor: Daniel Buchowiecki – nauczyciel języka polskiego i wychowawca
