Nikt chyba nie ma wątpliwości, że dzieciom należy czytać książki, i to już od urodzenia. Czytanie dzieciom, czego dowodzą liczne badania, ma szereg zalet. Nie tylko jest przyjemną formą wspólnego spędzania czasu i nawiązywania więzi, ale przede wszystkim rozwija wyobraźnię, rozbudza ciekawość świata, stymuluje rozwój mózgu oraz poprawia pamięć. Czytanie dzieciom, może być także świetnym narzędziem do kształtowania ich zachowań. Doktor psychologii dziecięcej, Ashley Soderlund, która od ponad 15 lat zajmuje się badaniami nad rozwojem emocjonalnym dzieci, przekonuje, że książki mają ogromną moc i mogą w znacznym stopniu pomóc rodzicom w kształtowaniu zachowań u ich pociech. – Książki, oczywiście użyte w odpowiedni sposób, pomagają dzieciom lepiej zrozumieć pewne sytuacje, które są dla nich abstrakcyjne i nieznane – przekonuje Soderlund. – Pozwalają również wrócić do jakiejś sytuacji później, gdy wszyscy są spokojni. Dziecko może także zobaczyć, jak w danej sytuacji zachowali się bohaterowie w książce i utożsamić się z nimi. Soderlund uważa, że za pomocą książek można uczyć dzieci pozytywnych zachowań i prospołecznych umiejętności. Aby pokazać dziecku, jak należy albo jak nie należy zachować się w danej sytuacji, trzeba pokazać mu przykład z życia wzięty w chwili, gdy jest ono spokojne oraz porozmawiać z nim o tym i podać konkretne przykłady. Wiele sytuacji wydaje się dzieciom abstrakcyjne, ponieważ ich jeszcze nie znają ani ich nie doświadczyły. Nie wiedzą więc, w jaki sposób się zachować, zatem działają intencjonalnie. Odpowiednia książka pokaże dziecku daną sytuację, tworząc ją konkretną, realną i możliwą do rozwiązania. Co więcej, dzieci widzą także, że jakaś zasada, zakaz czy nakaz, nie są jedynie wymysłem rodzica, ale, że pewne wzorce zachowańia funkcjonują w społeczeństwie.
Przeczytaj także: Czytanie fikcji rozwija empatię uczniów i niweluje stereotypy
Jak używać książek, aby zmienić zachowanie twojego dziecka?
Dr Soderlund wyróżnia trzy kroki, które pozwolą ukształtować zachowanie dziecka dzięki wspólnemu czytaniu. Zarówno u najmłodszych dzieci, czytając książki obrazkowe, jak i u starszych.
Krok pierwszy: Odpowiednia książka i dialog
W zależności od wieku i osobowości dziecka, należy znaleźć książkę, która odnosi się bezpośrednio do danej sytuacji. W przypadku dzieci starszych, czasami lepiej sprawdzają się książki mniej oczywiste lub takie, która ukazują pewne sytuacje w zabawny sposób. Ważne, aby książkę czytać wtedy, gdy dziecko jest spokojne i skupione. Warto także wejść z dzieckiem w dialog i zadać mu kilka otwartych lub zamkniętych pytań, na przykład: „Czy kiedykolwiek się tak czułeś/czułaś?”, „Czy kiedyś tak zrobiłeś/zrobiłaś?” „Co takiego to dziecko (postać) zrobiło inaczej w tej sytuacji?”, „Czy też mógłbyś/mogłabyś się tak zachować?”. Tę samą książkę można czytać dziecku kilka razy i odpowiadać na jego pytania. Dzięki temu dziecko zaczyna się otwierać i mówi więcej. Być może przyzna, że do jego zachowania w danej sytuacji przyczynił się ktoś inny, kto sprawił mu przykrość. W takim przypadku pokaż dziecku inne możliwości radzenia sobie ze zranionymi uczuciami.
Krok drugi: Role playing
Poza czytaniem, bardzo skuteczne może być też odgrywanie scenek imitujących daną sytuację. Można w tym celu użyć lalek czy maskotek i udawać, na przykład, że Żółw zabrał zabawkę Tygrysowi. Zapytaj wtedy dziecko, jak jego zdaniem czuje się Tygrys. Czy jest aż tak zły, że chce uderzyć Żółwia? Co może zrobić zamiast tego? W tym momencie można też się odnieść do rozwiązań zawartych w książce, aby pokazać inne, poprawne zachowania w danej sytuacji.
Krok trzeci: Wzmocnienie i utrwalenie przekazu
Należy mocno podkreślić pozytywne zachowania, jakich dziecko nauczyło się podczas wspólnego czytania książki oraz pochwalić je za wyciągnięte wnioski. Można powtórzyć dziecku, że właśnie w ten sposób zachowali się bohaterowie książki. „Widzę, że zachowałeś się inaczej. Tak jak bohaterowie książki. To całkiem dobrze działa, prawda? Na pewno będziesz o tym pamiętać, gdy znów cię coś zdenerwuje”. W ten sposób dziecko lepiej zapamięta te pozytywne zachowania, których chcemy je nauczyć. Artykuł powstał na podstawie publikacji: https://nurtureandthriveblog.com/picture-books-to-change-your-childs-behavior/
Przeczytaj także: Jak zachęcić dzieci do czytania książek?
