W żyjącym szybkim tempem świecie, gdzie technologia stała się integralną częścią codzienności, coraz większa liczba dzieci i młodzieży boryka się z problemami, które wynikają z niewłaściwych nawyków i niezdrowego stylu życia. Nadmiar czasu spędzanego przed ekranami, brak aktywności fizycznej czy nieodpowiednia dieta, stają się coraz powszechniejsze i mają poważne konsekwencje zarówno dla fizycznego, jak i psychicznego zdrowia młodych ludzi.
W takim kontekście promowanie zdrowego stylu życia staje się kluczowym zadaniem nie tylko dla rodziców, ale także dla szkół, gdzie nasze dzieci spędzają dużo czasu.
Dlaczego ważne jest przyswajanie zdrowych nawyków już od najmłodszych lat?
Przede wszystkim, zdrowy styl życia w młodym wieku kształtuje podstawy dla długoterminowego zdrowia. Zwyczaje żywieniowe i aktywność fizyczna, których uczymy się w dzieciństwie i młodości, często utrwalają się na całe życie. Dlatego to właśnie wtedy – w okresie intensywnego rozwoju fizycznego i psychicznego – warto zadbać o to, aby młodzi ludzie przyswajali nawyki, które będą im służyć przez wiele lat.
Regularna aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy, otyłości i innych chorób przewlekłych. Poza korzyściami dla zdrowia fizycznego, nie do przecenienia jest także wpływ zdrowego stylu życia na rozwój mózgu i szeroko pojętą sferę psychiczną.
Inni czytali: Obowiązki domowe dopasowane do wieku dziecka
Co daje zdrowe odżywianie?
Poprawa funkcji poznawczych: dieta bogata w składniki odżywcze, takie jak witaminy, minerały, kwasy tłuszczowe omega-3 i antyoksydanty, wspiera funkcje poznawcze mózgu. Te substancje odżywcze pomagają w utrzymaniu prawidłowej pracy neuronów, poprawiają pamięć, koncentrację, uczenie się oraz ogólną wydajność umysłową.
Poprawa koncentracji i uwagi: regularne spożywanie zdrowych posiłków, bogatych w składniki odżywcze może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy we krwi, co jest niezbędne do zapewnienia odpowiedniej energii dla mózgu. Stabilna glikemia może przyczynić się do poprawy koncentracji i zdolności utrzymania uwagi, co korzystnie wpływa na zdolność uczenia się i wykonywania zadań.
Regulacja nastroju: zdrowa dieta może pomóc w regulacji nastroju poprzez dostarczanie odpowiednich składników odżywczych, które wpływają na produkcję neuroprzekaźników i hormonów mózgowych. Na przykład, dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy z grupy B oraz magnez może wspierać zdrowie psychiczne poprzez regulację funkcji neuroprzekaźników związanych z nastrojem, takich jak serotonina i dopamina.
Zmniejszenie stresu i poprawa samopoczucia: dieta bogata w zdrowe składniki odżywcze może pomóc w zmniejszeniu poziomu stresu i wpływać na lepsze samopoczucie psychiczne. Regularne spożywanie posiłków zawierających węglowodany złożone, zdrowe tłuszcze i białko może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi, co przekłada się na większą odporność na stres.
Dowiedz się również: Jak zachęcić do jedzenia przedszkolnego niejadka?
Aktywność fizyczna
Poprawa funkcji poznawczych: regularna aktywność fizyczna może przyczynić się do poprawy funkcji poznawczych, takich jak pamięć, uwaga, koncentracja i szybkość przetwarzania informacji. Ćwiczenia fizyczne stymulują krążenie krwi w mózgu, co z kolei zwiększa dopływ tlenu i składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania neuronów.
Wzrost objętości mózgu: badania neuroobrazowe wykazały, że regularna aktywność fizyczna może prowadzić do wzrostu objętości mózgu u dzieci i młodzieży, zwłaszcza w obszarach odpowiedzialnych za funkcje poznawcze, takie jak pamięć i uczenie się. To sugeruje, że regularne ćwiczenia mogą sprzyjać fizycznemu rozwojowi mózgu.
Poprawa zdolności uczenia się: aktywność fizyczna może wspierać zdolności uczenia się poprzez stymulację neuroprzekaźników, takich jak dopamina, które są zaangażowane w procesy uczenia się i motywacji.
Zwiększenie zdolności adaptacyjnych: aktywność fizyczna może wspierać zdolności adaptacyjne mózgu poprzez stymulację neurogenezy, czyli procesu tworzenia nowych neuronów oraz synaptogenezy, czyli tworzenia nowych połączeń między neuronami. To może przyczynić się do lepszej elastyczności mózgu i zdolności radzenia sobie ze zmianami.
Redukcja stresu i napięcia: ćwiczenia fizyczne są znane ze swojej zdolności do zmniejszania poziomu stresu i napięcia. Regularna aktywność fizyczna może pomóc w uwalnianiu endorfin – substancji chemicznych w mózgu, które działają jak naturalne przeciwwagi dla stresu, poprawiając samopoczucie, zwalczając uczucia smutku, przygnębienia czy lęku i redukując napięcie psychiczne.
Zobacz również: Jak ograniczyć czas dziecka spędzany przed ekranem telefonu czy komputera?
Jak skutecznie promować zdrowy styl życia wśród uczniów? Oto kilka wskazówek
Edukacja zdrowotna: zapewnij regularne zajęcia edukacyjne na temat zdrowego odżywiania, aktywności fizycznej, higieny osobistej, zdrowych nawyków snu oraz radzenia sobie ze stresem. Uczniowie będą bardziej skłonni do podejmowania dobrych decyzji, jeśli będą poinformowani na temat korzyści zdrowego stylu życia. Zachęć ich do dyskusji, a także dzielenia się własnymi doświadczeniami i pomysłami!
Kreatywne wydarzenia i aktywności: organizuj kreatywne wydarzenia i aktywności, które promują zdrowe nawyki, takie jak dzień sportu, tydzień zdrowia, konkursy kulinarnie czy akcje charytatywne związane z tematyką zdrowia. Włącz uczniów do organizowania tych wydarzeń, aby poczuli się bardziej związani z ich przekazem. Daj im się wspólnie zainspirować do działania!
Stworzenie przyjaznego środowiska: upewnij się, że środowisko szkolne wspiera zdrowe wybory. Zapewnij dostęp do zdrowych opcji żywieniowych w stołówce szkolnej, zachęcaj do picia wody zamiast napojów wysokocukrowych oraz zapewnij wystarczającą ilość czasu na aktywność fizyczną. Niech szkoła stanie się przykładem!
Włączenie rodziców: włącz rodziców do procesu promowania zdrowego stylu życia poprzez organizowanie spotkań, prezentacji lub warsztatów na temat zdrowia. Zainspiruj nie tylko uczniów, ale możliwie wszystkich z ich najbliższego środowiska!
Modelowanie przez nauczycieli: nauczyciele mogą pełnić rolę wzorca poprzez prowadzenie zdrowego stylu życia i zachęcanie uczniów do podążania za ich przykładem. Bądź inspiracją i pokaż jak to się robi!
Wykorzystanie mediów społecznościowych: korzystaj z mediów społecznościowych, aby promować zdrowe nawyki i inspirować uczniów, rodziców jak i samego siebie do podejmowania zdrowych wyborów. Udostępniaj przepisy na zdrowe posiłki, porady dotyczące aktywności fizycznej, inspirujące cytaty i sukcesy uczniów związane ze zdrowym stylem życia.
Jeśli chcesz poznać zasady zdrowego stylu życia i propagować je wśród dzieci i młodzieży, Ośrodek rozwoju Kompetencji Edukacyjnych ORKE zaprasza na najnowsze szkolenie Edukacja zdrowotna dzieci i młodzieży – jak zachęcać uczniów do aktywności fizycznej i zdrowego ożywiania.
