Zdecydowana większość rodziców zgodzi się z tym, że zdrowie ich dzieci jest najważniejszą rzeczą. Ale ilu z nich, myśląc o zdrowiu, bierze również pod uwagę zdrowie psychiczne, czy emocjonalne? Niestety wciąż zbyt mało się o tym mówi, przede wszystkim dlatego, że dziecko z problemami mentalnymi często jest stygmatyzowane. Właśnie negatywne podejście społeczne jest przeszkodą w dbaniu o zdrowie psychiczne i emocjonalne dzieci.
Jak dbać o zdrowie psychiczne dzieci i dlaczego jest ono tak ważne?
Angela Preuss, terapeutka dziecięca z kilkunastoletnim doświadczeniem, przekonuje że cały czas spotyka się lekceważącym oraz stygmatyzującym podejściem społecznym wobec dzieci z problemami mentalnymi. – Spotkałam się z tym piętnem jako terapeuta, widząc wstyd i zakłopotanie moich młodych pacjentów, kiedy przychodzili, czy wręcz byli zaciągani, do mojego gabinetu po raz pierwszy. Spotkałam się z tym także jako rodzic, widząc nieprzychylne spojrzenia obcych ludzi w sklepie, podczas, gdy moja czteroletnia córka zaczęła krzyczeć. Powodem był fakt, że nie radziła sobie ze swoimi problemami, zupełnie niewidocznymi dla innych – podkreśla Preuss.
Przeczytaj także: Lęki u dziecka. Co robić, żeby dziecko się nie bało?
Alarmujące dane dotyczące zdrowia psychicznego dzieci
Statystyki Narodowego Instytutu Zdrowia Mentalnego (NIMH) mówią wyraźnie. Ponad 20 procent dzieci, obecnie lub w pewnym momencie swojego życia, doświadcza poważnego zaburzenia psychicznego. Niestety, wiele osób w ogóle nie zdaje sobie sprawy, że dziecko może cierpieć na pewne zaburzenia. Z tego powodu nie traktuje tego jako choroby, którą trzeba odpowiednio leczyć. Niestety, stygmatyzowanie dzieci ze względu na ich problemy psychiczne często skutkuje tym, że ludzie, którzy potrzebują pomocy w ogóle jej nie szukają, z obawy przed piętnowaniem. A trzeba sobie zdać sprawę, że choroba psychiczna jest taką samą chorobą jak ta, która dotyczy serca, ręki czy nogi i nie powinna być traktowana w żaden sposób inaczej niż, po prostu, choroba. Rodzice nie powinni lekceważyć zdrowia psychicznego dziecka. Małymi krokami, w odpowiednim kierunku, powinni identyfikować problemy dziecka, zanim te staną się poważnym zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia dziecka. – Wierzę, że rodzice jako pierwsi mogą wpływać na społeczeństwo, podnosząc jego świadomość i akceptację na problemy psychiczne, które dotykają dzieci – podkreśla Preuss.
Może Cię zainteresować: Jak depresja rodziców może wpływać na zdrowie psychiczne dziecka i na jego edukację?
W jaki sposób rodzice mogą sprawić, aby ich dziecko mogło żyć w bezpieczniejszym, milszym i bardziej tolerancyjnym świecie?
- Poświęć kilkanaście minut dziennie na szukanie informacji. Możesz to zrobić podczas porannej kawy czy czekając aż twoje dziecko skończy zajęcia. Z łatwością znajdziesz ich wiele i dowiesz się o tym, jak może wyglądać depresja u kilkuletniego dziecka. Zrozumiesz, że dziecko z ADHD wcale nie jest nadpobudliwe.
- Zajrzyj do Internetu i poczytaj o temacie, który cię interesował, a o którym nie wiesz zbyt wiele. Ten zainwestowany czas w zdobywanie informacji może nie tylko pomóc komuś w twoim bliskim otoczeniu. Może okazać się także niezwykle cenny dla ciebie samego, gdy gdzieś po drodze zacznie dotyczyć twojego własnego dziecka.
Jak dbać o zdrowie psychiczne dzieci? Poświęć czas
- Poświęć trochę czasu, aby zastanowić się nad własnymi opiniami i uczuciami związanymi z tematem chorób mentalnych dzieci. Także tych cierpiących na stany lękowe, depresję, czy ADHD. Zastanów się skąd wzięły się twoje opinie? Czy są oparte na wiedzy, odpowiednich informacjach, czy czerpiesz je ze zdawkowych informacji płynących z drugiej ręki, czy społeczeństwa. Poszerzanie własnej świadomości zwiększa nie tylko wiedzę, ale również tolerancję wobec rodzin, które zmagają się chorobami mentalnymi u swoich dzieci.
- Zapewniaj wsparcie poprzez otwartość i akceptację. Trudno znaleźć rodziców, których dziecko w pewnym momencie życia, nie zmagało się z jakimiś emocjami. Warto sobie wtedy przypomnieć, jaki stres i poczucie izolacji potrafił wtedy towarzyszyć rodzicom. Jeśli doświadczyłeś czegoś takiego, lepiej zrozumiesz sytuację kogoś innego. Bądź wtedy dla niego wsparciem i wykaż się zrozumieniem.
- Skonsultuj swoje obawy z psychologiem. Przy wielu placówkach edukacyjnych działają poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Nie jest do nich potrzebne skierowanie. Przez stronę takiej poradni uzupełnia się formularz, wtedy poradnia ustala termin spotkania z rodzicem lub uczniem.
Dlaczego dbanie o zdrowie psychiczne jest tak istotne w wieku dziecięcym?
Kiedy człowiek jest bardzo młody, dużo łatwiej jest opanować problemy, które się pojawiają. Jeśli nie zostaną one zauważone i nikt nie będzie reagował na sygnały, które dziecko wysyła, problemy mogą się pogłębiać. Niezauważone potrzeby mogą także generować kolejne problemy. Kiedy dziecko ma lęki, a dorośli na nie nie reagują, może to także wytworzyć problemy z zaufaniem do innych. Jeśli dziecko jest w spektrum autyzmu, a my będziemy je zmuszać do ogólnie przyjętych norm społecznych, może to potęgować poczucie niezrozumienia, a to może rodzić frustrację i agresję. Dlatego szybkie reagowanie może być kluczem do skutecznej pomocy. Jeśli problemy psychiczne nie zostaną zauważone na wczesnym etapie, dorosły człowiek będzie miał większy problem z osiągnięciem równowagi psychicznej. Prawdopodobnie nie będzie umiał także korzystać z pomocy.
Dlaczego nie szuka się pomocy dla dzieci w zakresie zdrowia psychicznego?
Z powodu podejścia społecznego, w tym negatywnego podejścia i osądu, wielu rodziców, których dziecko zmaga się z chorobą mentalną nie czują się bezpiecznie. Przez co nie ujawniają problemu i nie szukają pomocy. Jeśli przyjaciel, czy członek rodziny dzieli się z tobą swoim problemem z dzieckiem, powstrzymaj się od osądu i od dawania rad. Po prostu wysłuchaj z empatią i okaż wsparcie. To pomoże rodzicom dziecka z problemami poczuć się pewniej i bezpieczniej i podjąć decyzje o leczeniu. Szukasz realnego wsparcia dla Twojego dziecka? Możesz skorzystać m.in. z pomocy Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Zapisz się na nasz newsletter i bądź na bieżąco ze wszystkimi treściami na blogu „Temat: Edukacja” >> ZAPISUJĘ SIĘ
Ważne numery telefonów dla osób doświadczających kryzysu psychicznego oraz przemocy domowej:
116 111 – Telefon Zaufania dla dzieci i młodzieży 880 70 22 22 – Centrum Wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego 116 123 – Kryzysowy Telefon Zaufania dla osób starszych 800 080 222 – Infolinia dla dzieci, młodzieży, rodziców i pedagogów 800 112 002 – Niebieska Linia – ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy domowej Artykuł powstał na podstawie publikacji: Why we ALL need to Care About Mental and Emotional Health in Childhood (parentswithconfidence.com).
