Surowe wychowanie dziecka było swego czasu uważane za odpowiednie. Dyscyplina, kary, krzyk pozwalały rodzicom mieć kontrolę nad zachowaniem dziecka. Dzisiaj, chyba nikt nie ma wątpliwości, że takie podejście ma fatalny skutek na psychikę dzieci, czego dowodzą liczne badania i o czym przekonują naukowcy. Wiele badań dowiodło, że dzieci, które były maltretowane lub doświadczyły poważnego nieszczęścia, wykazują poważne zmiany w mózgu. Są one widoczne w częściach mózgu odpowiadających za system reakcji na stres. Zmiany te zachodzą z czasem i mogą prowadzić do poważnych problemów mentalnych czy zaburzeń samooceny. Po raz pierwszy jednak, nowe badania przeprowadzone na uniwersytetach w Montrealu i Stanford, pokazały, że te zmiany można zaobserwować u dzieci, które nie doświadczyły przemocy czy traumy, ale także u tych, które były wychowywane, w tak zwany, surowy sposób.
Czym jest „surowe wychowanie”?
W tym miejscu warto się zastanowić, czym w ogóle jest surowe wychowanie? Naukowcy definiują je jako powtarzające się u rodziców zachowania: wpadanie złość, potrząsanie czy krzyczenie na dzieci. Niestety, takie reakcje rodziców są dość częste, szczególnie, jeśli chodzi o krzyk i podnoszenie głosu. Badania wykazały, że u dzieci, które doświadczyły takiego „surowego wychowania” mając od 2 do 9 lat, zauważono mniejszą korę przedczołową oraz mniejsze ciało migdałowe. Są to części układu limbicznego odpowiadające za regulacje emocji. Ta, gdy jest rozregulowana, prowadzi do stanów niepokoju oraz do depresji. – To, co odkryliśmy, jest nie tylko nowe, ale i niezwykle ważne. Po raz pierwszy pokazano, że surowe wychowanie jest połączone ze zmniejszeniem struktury mózgu, podobne do tego, jakie obserwujemy u ofiar poważnych aktów dręczenia – powiedziała dr Sabrina Suffren, która przeprowadziła badania jako część swojej pracy doktorskiej.
Surowe wychowanie skutkuje stanami lękowymi
Badania wykazały, że surowe wychowanie prowadzi do poważnych zmian w mózgu. Zmiany prowadzą do stanów lękowych i zaburzeń mentalnych, już u nastolatków. Oczywiście, na rozwój stanów lękowych, które obserwujemy u nastolatków, wpływa wiele innych czynników. Natomiast z pewnością surowe wychowanie jest jednym z nich. – Skutki są poważniejsze niż tylko zmiany w mózgu – powiedziała Suffren. – Uważam, że rodzice i społeczeństwo muszą zrozumieć, że częste praktyki surowego wychowania mogą zaburzyć rozwój dziecka. Mam tu na myśli, zarówno społeczny i emocjonalny rozwój, jak i rozwój mózgu.
Mózg jest odporny, potrzebuje tylko odpowiedniego środowiska
Co, jeśli dziecko już doświadczyło surowego wychowania? Na szczęście są także badania, które pokazują niesamowitą odporność takich dzieci. U niektórych z nich zaobserwowano zwiększenie substancji szarej i białej. Ponadto więcej połączeń w obszarach limbicznych odpowiadających za przetwarzanie i kontrolowanie emocji. To dowodzi, że mózg ma niezwykłe zdolności adaptacyjne i jest bardzo odporny. Dzięki temu, zawsze jest szansa na proces leczenia. Stworzenie odpowiedniego środowiska, w którym dziecko będzie się czuło bezpiecznie i pewnie, pomoże „zbudować” mózg, który będzie sobie radził z kontrolowaniem i regulowaniem emocji oraz będzie sobie radził ze stresem. Warto pamiętać, że wczesne dzieciństwo to okres, w którym mózg rozwija połączenia systemu limbicznego. Gdy dziecko ma cięższy okres lub doświadcza czegoś przykrego, jest to okazja do zbudowania w nim tych połączeń czy do nauczenia go radzenia sobie ze stresem. Oczywiście z pomocą rodzica. Artykuł powstał na podstawie publikacji: https://nurtureandthriveblog.com/how-to-stop-yelling/
Przeczytaj także: Czytanie jest najlepszym narzędziem rodzica do zmiany zachowania ich dzieci
