Wolontariat to słowo, które w naszym życiu jest obecne od dawna. Jednak szczególnie w ostatnim czasie obserwowany jest wzrost zainteresowania tym zagadnieniem. Już w kilka dni po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainę, wyszukiwarka Google odnotowała kilkukrotny wzrost liczby zapytań dotyczących wolontariatu. Sprawdź, czym jest wolontariat, jak się w niego włączyć i jak działać nie tylko efektownie, ale przede wszystkim efektywnie.
Czym jest wolontariat?
Obecne w języku polskim słowo wolontariat pochodzi od łacińskiego voluntarius, co można przetłumaczyć jako dobrowolny. W szerszym znaczeniu jest to świadoma, bezpłatna i nierzadko spontaniczna praca na rzecz innych osób czy nawet całych społeczności. Aktualnie wolontariat jest domeną rozmaitych organizacji pozarządowych, ale nie oznacza to, że zawsze musi mieć on mocno sformalizowany charakter.
Inni czytali: Jak pomóc dziecku w nauce? 6 strategii
Wolontariat przybiera różne formy. Wymienić można nie tylko udział w zbiórkach pieniędzy dla potrzebujących, ale także wolontariat sportowy (np. asystowanie uczestnikom biegów maratońskich), wolontariat hospicyjny (wsparcie dla personelu medycznego czy pomoc choremu), ale także wolontariat internetowy (np. tworzenie wpisów do Wikipedii). Część organizacji pozarządowych bazuje na wsparciu wolontariuszy w większości obszarów swojego działania – także w przypadku prac biurowych i administracyjnych. 5 grudnia każdego roku obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, który został ustanowiony przez ONZ pod koniec 1985 roku. Celem tego wydarzenia jest uhonorowanie pracy wolontariuszy, którzy na całym świecie poświęcają swój czas i umiejętności, po to, aby nieść pomoc innym i dzięki temu przyczyniać się do rozwoju gospodarczego i społecznego.
Dlaczego ludzie angażują się w wolontariat?
Idea wolontariatu jest oparta o brak odpłatności. Wolontariusz nie otrzymuje wynagrodzenia finansowego za swoje zaangażowanie. Nie oznacza to jednak, że osoby działające na rzecz innych nie odnoszą z tego tytułu żadnych korzyści. Korzyści te mają charakter niematerialny. Często motywacja wolontariuszy jest związana po prostu z chęcią zrobienia czegoś pożytecznego. W wielu przypadkach jest to także szansa na zdobycie nowych doświadczeń czy odwdzięczenia się za otrzymane wcześniej dobro.
Może Cię zainteresować: Postawa obywatelska uczniów. Jak ją pielęgnować?
Z uwagi na fakt, że w zdecydowanej większości przypadków wolontariusze pracują czy studiują, to ich zaangażowanie w działalność pro bono nie powinno być porównywane do typowej pracy na etacie. W związku z tym, czas, siły i środki poświęcane na rzecz niesienia dobra są kwestią indywidualnej decyzji. Ważne jest, aby zachować odpowiedni balans pomiędzy chęciami a możliwościami.
Jak zaangażować się w wolontariat?
Wiele osób odczuwa wewnętrzną chęć do zaangażowania się w pracę na rzecz innych. Jednak nie wie, w jaki sposób może zastosować ją w praktyce. W takiej sytuacji przydatna może okazać się chociażby działalność Ogólnopolskiej Sieci Centrów Wolontariatu. Na swoich stronach organizacja ta, nie tylko wyjaśnia, czym jest wolontariat, ale także publikuje praktyczne informacje dla wolontariuszy oraz podmiotów potrzebujących ich wsparcia. Istnieją także lokalne czy regionalne strony, na których możliwe jest przejrzenie aktualnych ofert kierowanych do osób zainteresowanych wolontariatem. Informacje o możliwych formach działania publikowane są również w witrynach poszczególnych organizacji pozarządowych, samopomocowych czy kościelnych. W praktyce więc, kluczowe jest odpowiedzenie na pytanie, jaką formą wolontariatu jesteśmy zainteresowani. Następnym krokiem jest dotarcie do organizacji koordynującej pomoc dla określonej grupy odbiorców.
Jak być dobrym wolontariuszem?
Ogólne ramy działania w zakresie wolontariatu określa ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Jeszcze bardziej praktyczna może być dla wolontariuszy karta etyczna. Jest to nieformalny kodeks postępowania dla wszystkich osób angażujących się w wolontariat. Zawiera zalecenia, których spełnienie pozwoli nie tylko jednorazowo zrobić coś dobrego, ale przede wszystkim umożliwi koordynatorom planowanie działań w oparciu o zaangażowany i pewny zespół. Karta etyczna wolontariusza wskazuje m.in., że kluczowe jest wypełnianie wszystkich zadań, do których zobowiązuje przyjęta rola. Nie mniej ważne jest także nieskładanie obietnic, z których nie możemy się wywiązać. Wolontariusze powinni cechować się otwartością na nowe pomysły czy zadania. Istotna jest również umiejętność pracy w zespole, czy wreszcie dyskrecja i powstrzymywanie się od zadawania pytań, które mogłyby być niewłaściwie zinterpretowane. Dobrym wolontariuszem może być zarówno osoba, która poświęca na swoją misję wiele godzin w tygodniu, jak i taka, która może zaangażować się wyłącznie od czasu do czasu. Kluczem do sukcesu jest określenie naszych możliwości, szczególnie w zakresie dostępnych terminów. Jeżeli więc obowiązki w pracy czy szkole nie pozwalają na pełną elastyczność, to przekazanie takich informacji organizacji, z którą chcemy współpracować, umożliwi dostosowanie proponowanych aktywności do indywidualnych możliwości.
Pomoc dla Ukrainy
24 lutego 2022 roku, kiedy Rosja rozpoczęła kolejny etap agresji wobec Ukrainy. Jesteśmy świadkami wielkiej fali uchodźstwa z terenów objętych działaniami wojennymi. Większość osób uciekających z Ukrainy trafia do Polski. Miliony naszych rodaków zdecydowało się w różnej formie wspierać potrzebujących. Nie zawsze jest to wolontariat, a czasami po prostu jednorazowe wsparcie rzeczowe czy finansowe. Osoby, które chcą na zasadzie wolontariatu zaangażować się w pomoc dla Ukraińców przybywających do Polski, mają jednak wiele możliwości działania. Polska Akcja Humanitarna tworzy specjalną bazę wolontariuszy i wolontariuszek, którzy po przesłaniu aplikacji mogą otrzymać propozycję realizacji konkretnych zadań. W tym czasie podobne działania ogłosiły także inne organizacje, między innymi Fundacja Ocalenie czy Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. Specjalne strony internetowe uruchomiło także wiele samorządów. Więcej praktycznych informacji na temat możliwości wsparcia, można znaleźć w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej. Dowiedz się również, jak pomagać, żeby nie zrobić szkody.
Zapisz się na nasz newsletter i bądź na bieżąco ze wszystkimi treściami na blogu „Temat: Edukacja” >> ZAPISUJĘ SIĘ
