Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD) są zaburzeniem uwarunkowanym genetycznie i wiążą się z gospodarką chemiczną mózgu. Objawy mogą pojawić się nagle, bez wyraźnej przyczyny lub też wskutek przykrego wydarzenia.
Czym jest OCD jest dokładnie i jak się objawia?
Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne kojarzą się z lękiem, wywołanym przez niepożądane, natrętne myśli lub niepokojące wyobrażenia. Towarzyszą temu różne zachowania, które mają charakter przymusu, a ich celem jest neutralizacja obsesyjnych myśli. Zaburzenie to znane jest również pod nazwami: nerwica natręctw czy zespół anankastyczny. Obsesjami można nazwać wyobrażenia, myśli, pewne rytuały, które osoba cierpiąca na OCD dokonuje w myślach. I choć są odczuwane jako budzące niepokój, często absurdalne, pojawiające się wbrew woli, to jednak próba pozbycia się ich kończy się wzrostem lęku i napięcia.
Może Cię zainteresować: Autoagresja: co zrobić, kiedy dziecko się głodzi lub objada?
Kompulsje to rodzaj powtarzanych zachowań, które tworzą rytuały, schematy postępowań, a ich celem ma być zmniejszenie lęku i napięcia. Kompulsją będzie układanie rzeczy według określonego schematu, częste zapalanie i gaszenie światła czy uporczywe unikanie niektórych miejsc. Kompulsją u dziecka może być też chociażby wielokrotne pytanie o tę samą kwestię, co bywa traktowane przez rodzica jako złośliwość, a nie objaw zaburzenia. Bywa, że dzieci czasem nie są w stanie zasnąć bez wykonania określonych rytuałów – utulenia konkretnym kocykiem czy odśpiewania ulubionej piosenki. Specjaliści zajmujący się zjawiskiem jednak odróżniają przemijające upodobanie, wynikające z rozwoju, od zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Dla maluchów pewna powtarzalność i rutyna daje poczucie tak potrzebnego bezpieczeństwa.
Przeczytaj także: Jak pracować z uczniem z autyzmem?
Jak zaburzenie obsesyjno-kompulsywne objawia się u dziecka?
Kompulsje mogą też dotyczyć samego sposobu wykonania zadań przez dzieci. Dlatego warto porozmawiać z uczniem o tym, kiedy jest mu najtrudniej i co wtedy czuje. Dowiedzieć się, jakie rodzaje ćwiczeń czy prac domowych sprawiają mu największy kłopot, czego potrzebuje, by było mu łatwiej. Czasem sprawdza się dzielenie pracy na mniejsze elementy tak, by dziecko redukowało napięcie. Wielu uczniów w sytuacji, kiedy musi publicznie zabrać głos, również odczuwa to jako bardzo stresujące, co wzmaga lęk przed krytyką innych, odrzuceniem. Tu również możemy pomóc uczniowi, prosząc, by przygotował swoją wypowiedź na piśmie, a odczytać ją może kolega lub nauczyciel. Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne może być dla ucznia trudne do zrozumienia, może wywoływać poczucie wstydu i winy z powodu, że nie potrafi on sobie sam poradzić z lękiem. Niezbędna będzie tu pomoc psychologa i psychiatry. Literatura przedmiotu sugeruje, że dobre efekty w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych przynosi psychoterapia, najczęściej poznawczo-behawioralna lub integracyjna, a czasem, obok psychoterapii, stosuje się leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe lub przeciwpsychotyczne. Autor: Daniel Buchowiecki – nauczyciel dyplomowany i wychowawca
