Edukacja domowa w Polsce staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem. W roku szkolnym 2021/22 z tego sposobu nauczania korzysta już 19 tysięcy polskich uczniów. Wybór czy dziecko będzie chodziło do szkoły, czy uczyło się w domu, należy do rodziców, jednak wcześniej trzeba dopełnić pewnych formalności. Na czym polega nauka domowa oraz jakie są jej wady i zalety?
Czym jest edukacja domowa?
Warto wiedzieć, że edukacja domowa w Polsce jest darmowa i w pełni legalna. Jest niczym innym jak nauką poza murami szkolnymi. Obowiązek szkolny w systemie edukacji domowej może być spełniany na każdym etapie nauki – począwszy od zerówki, poprzez szkołę podstawową, skończywszy na szkole średniej. Nauczycielami dziecka są rodzice, opiekunowie prawni, korepetytorzy oraz inne osoby (wskazane przez rodziców lub opiekunów). Podczas nauki domowej należy realizować podstawę programową, natomiast osoba odpowiedzialna za edukację dziecka ma całkowitą dowolność, jeśli chodzi o dobór metod przekazywania wiedzy. Nie ma sprawdzianów ani testów. Uczeń musi jednak zdać egzaminy klasyfikacyjne z każdego przedmiotu. Ma to miejsce po każdym półroczu lub po całym roku nauki. Po pomyślnym zdaniu egzaminów uczniowie otrzymują świadectwo i promocję do następnej klasy.
Warto także pamiętać, że podczas edukacji domowej dziecko ma prawo uczęszczać na wszystkie dodatkowe zajęcia edukacyjne odbywające się szkole.
Jakich trzeba dopełnić formalności?
Przede wszystkim o naukę zdalną wnioskują rodzice lub opiekunowie prawni dziecka, które ma od 6 do 18 lat.
- Najpierw należy napisać wniosek o edukację domową. Nie ma odgórnego wzoru wniosku, jednak warto zapytać szkołę, czy dysponuje szablonem. Jeśli nie, trzeba go napisać samodzielnie.
- Trzeba także mieć opinię z publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, która stwierdza, że dziecko może uczyć się w domu.
- Należy również napisać oświadczenie, w którym rodzic lub opiekun zagwarantuje zapewnienie dziecku warunków, które umożliwią mu realizację podstawy programowej na tym etapie kształcenia.
- Potrzebne będzie także zobowiązanie mówiące o tym, że dziecko będzie przystępowało do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
Wszystkie gotowe dokumenty trzeba złożyć u dyrekcji przedszkola, szkoły podstawowej lub ponadpodstawowej, do której dziecko uczęszcza lub zostało przyjęte. Dokumenty można złożyć w dowolnym momencie roku szkolnego, a placówka oświatowa ma na wydanie decyzji 30 dni.
Jeśli dyrektor odmówi, wnioskodawca może odwołać się do kuratora oświaty. Odwołanie należy złożyć w terminie 30 dni u dyrektora, który wydał decyzję.
Edukacja domowa – zalety
Edukacja domowa daje niemal pełną dowolność w kształceniu. Oczywiście dziecko musi opanować materiał podstawy programowej, ale to rodzic lub opiekun decyduje o tempie nauki i metodach kształcenia. Można także więcej czasu i uwagi poświęcić zagadnieniom i przedmiotom, którymi uczeń jest zainteresowany. Dziecko ma możliwość eksplorowania i rozwijania swoich zainteresowań, które mogą wykraczać poza program.
Czytaj także: Jak muzyka zmienia mózg dziecka na lepsze?
Elastyczne godziny nauki, dopasowane do potrzeb, pozwalają także lepiej zaplanować zajęcia dodatkowe, dają więcej czasu na realizację pasji czy sportu. Można także wygenerować więcej czasu wolnego. Sama nauka odbywa się także w warunkach domowych. Dzięki temu dziecko uczy się w przyjaznym, dobrze znanym środowisku i atmosferze, dodatkowo może uniknąć stresu, który może go spotkać w środowisku szkolnym. Rodzic lub opiekun może poświęcić sto procent uwagi uczniowi, co w kilkudziesięcioosobowej klasie szkolnej jest niemożliwe. Może także dowolnie dobrać materiały i podręczniki do nauki. Dodatkową zaletą edukacji domowej może być także wzmacnianie relacji między rodzicem a dzieckiem.
Edukacja domowa – wady
Przeciwnicy edukacji domowej jako jej największą wadę wymieniają brak kontaktu ucznia z rówieśnikami. Może to prowadzić do izolacji oraz kształtowania niewłaściwych zachowań społecznych. To z kolei może odbić się na jego późniejszym dorosłym życiu i być przyczyną trudności w nawiązywaniu relacji z innymi ludźmi czy radzeniem sobie w sytuacjach społecznych. Dlatego niezwykle ważne jest, aby zapewnić takiemu dziecku dostęp do częstego kontaktu z rówieśnikami. Może się on odbywać poprzez udział w zajęciach dodatkowych, uczęszczaniem do klubu sportowego albo szkoły muzycznej, ale także podczas czasu wolnego i wakacji, na obozach, koloniach, jak również na podczas różnych wydarzeń czy urodzin. Inną wadą edukacji domowej, choć ta dotyczy bezpośrednio rodziców lub opiekunów, jest częsta konieczność rezygnacji z pracy lub jej ograniczenie, ponieważ kształcenie dziecka będzie zajmowało bardzo dużo czasu. Oczywiście dotyczy to tylko rodziców, którzy oboje pracują lub tych, którzy do edukacji domowej nie zatrudniają osoby/osób trzecich.
Może Cię zainteresować: Prawa ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Rodzic nie zawsze także jest w stanie przekazać odpowiednią wiedzę ze wszystkich przedmiotów, szczególnie na dalszym etapie nauki. Często są więc konieczne zajęcia dodatkowe lub korepetycje. Tutaj z pomocą mogą jednak przyjść inne rodziny praktykujące naukę domową, zrzeszone na przykład w stowarzyszeniach i organizować wspólnie naukę, przynajmniej niektórych przedmiotów. Ograniczeniem może być także dostęp do niektórych materiałów dydaktycznych czy niezbędnego sprzętu, np. do przeprowadzania eksperymentów chemicznych lub fizycznych. Na rodzicach spoczywa również wielka odpowiedzialność za edukację dziecka, co nierzadko, jest frustrujące i stresujące. Opiekunowie muszą także wykazać się dużą cierpliwością i konsekwencją. Dlatego decyzję o edukacji domowej należy bardzo dobrze przemyśleć i podjąć ją świadomie i odpowiedzialnie.
Zapisz się na nasz newsletter i bądź na bieżąco ze wszystkimi treściami na blogu „Temat: Edukacja” >> ZAPISUJĘ SIĘ
