Naukowcy odkryli, że wpływ prywatnej edukacji na nauczanie w krajach biedniejszych ma zaskakująco niewielki wpływ. W niektórych przypadkach być może w ogóle nie mieć żadnego realnego wpływu na uczenie się. Badanie uwzględniło 560 000 dzieci w Indiach, Pakistanie, Kenii i Ugandzie. Okazało się, że co najmniej połowa korzyści z nauki w prywatnych szkołach, odzwierciedla uprzywilejowane pochodzenie, a nie efektywność szkoły. Wyniki pokazały, że rzeczywista różnica, jaką szkoły prywatne zdobywają w osiągnięciach uczniów, to zaledwie kilka punktów procentowych. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Comparative Education Review”. Liczba szkół prywatnych na globalnym Południu gwałtownie wzrosła w ciągu ostatnich 20 lat. Firmy i lokalni przedsiębiorcy wykorzystali luki w słabo funkcjonujących państwowych systemach edukacji. Według Banku Światowego w latach 2000 – 2017 udział uczniów szkół podstawowych w placówkach prywatnych w krajach o niskich i średnich dochodach wzrósł z 9,9% do 17,5%. Prawdziwa liczba prawdopodobnie będzie wyższa, ponieważ wiele szkół prywatnych nie jest legalnie zarejestrowana.
Dr Rob Gruijters z Centrum Badań nad Równym Dostępem i Uczeniem się (REAL) na Uniwersytecie Cambridge stwierdził, że niektóre z tych szkół nie zapewniają obiecywanej, bardziej efektywnej edukacji.
Szkoła prywatna, a państwowa
To, w jakim stopniu edukacja prywatna przyniosła korzyści uczniom na Południu, jest szeroko kwestionowane. W przeciwieństwie do elitarnych instytucji prywatnych w Ameryce Północnej i Wielkiej Brytanii, wiele takich szkół jest słabo wyposażonych, a koszty celowo utrzymywane na niskim poziomie. Ich zwolennicy zwracają uwagę, że uczniowie zwykle osiągają lepsze wyniki testów niż ich rówieśnicy ze szkół publicznych. Przeciwnicy sugerują jednak, że częściowo wynika to z faktu, że dzieci uczące się prywatnie mają inne korzyści, takie jak szersza gama pomocy edukacyjnych. Wpływ tych czynników tła jest jednak bardzo trudny do zmierzenia.
Czy szkoły prywatne rzeczywiście przynoszą lepsze efekty?
Nowe badanie rozwiązało ten problem. Naukowcy porównali efekty uczenia się dzieci w wieku szkolnym z tego samego gospodarstwa domowego, które uczęszczały do różnych typów szkół. Badacze wykorzystali dane zebrane przez sieć People’s Action for Learning (PAL) w latach 2013 – 2018. Mierzyli oni osiągnięcia edukacyjne za pomocą standaryzowanych testów. We wszystkich czterech krajach (Indie, Pakistan, Kenia i Uganda) badanie objęło ponad 562 800 dzieci. Można było porównać aż 37 000 dzieci z tych samych gospodarstw domowych. Część z nich kształciła się w szkole publicznej, a reszta w placówce prywatnej. W badaniu porównano średnią różnicę między osiągnięciami tych dzieci i ogólną średnią różnicą między uczniami kształcącymi się prywatnie i państwowo. Wyniki pokazują, że dostęp do prywatnej edukacji na globalnym Południu jest wyraźnie podzielony przez status materialny rodzin. Jednak bywa, że niektóre bardzo biedne dzieci mogą chodzić do prywatnych szkół. Na przykład w Kenii, dzieci z najbogatszej części populacji mają 8,2 razy większe szanse na zapisanie się do prywatnej szkoły. Badacze odkryli również, że różnica w osiągnięciach między uczniami kształcącymi się prywatnie i państwowo zmniejszyła się o połowę lub więcej.
Wpływ prywatnej edukacji na nauczanie w krajach biedniejszych. Porównanie wyników testów
Wykonano test, sprawdzający czytanie ze zrozumieniem na poziomie 2 klasy. Wyniki pokazały, że dzieci ze szkoły prywatnej, na pierwszy rzut oka rozumiały więcej niż ich rówieśnicy z placówek państwowych. Uczniowie szkół prywatnych w Pakistanie mieli o 10 punktów procentowych większe szanse na zdanie egzaminu; wzrosła do 15 punktów procentowych w Ugandzie, 19 w Indiach i 22 w Kenii. Średnia różnica drastycznie obniżyła się jednak wśród dzieci, które chodziły do różnych szkół, ale pochodziły z dokładnie tego samego środowiska. Różnica spadła do 7 punktów procentowych w Ugandzie, 9 w Indiach, 8 w Kenii – i około zera w Pakistanie. Nie było większych różnic we wpływie edukacji prywatnej na dzieci biedniejsze lub bogatsze. Zauważono jednak, że istotny jest status rodziny. Ma on podobny wpływ na wyniki testów we wszystkich czterech krajach, pomimo bardzo różnych środowisk edukacyjnych. Oznacza to, że w wielu krajach głównym skutkiem tworzenia szkół prywatnych jest odcięcie od edukacji państwowej, bez znaczącego podnoszenia standardów. Profesor Pauline Rose, współautorka badania, dodała:
„Dla wielu rodzin o niskich dochodach rzeczywistością może być wybór między poważnie gorszymi szkołami rządowymi a prywatnymi alternatywami, które nie są dużo lepsze. Niebezpieczeństwo polega na tym, że prywatna edukacja jeszcze bardziej utrwali nierówności bez poprawy ogólnej, jakości, kosztem najbiedniejszych dzieci, których rodziców nie stać na opłacenie”.
Przeczytaj także: Zdolne dziecko? Im biedniej, tym mu trudniej
